خبرگزاری فارس: نظام تعلیم و تربیت که در سال‌های گذشته، دانش‌آموزان دوره ابتدایی را طبق ارزشیابی نمره‌ای مورد ارزیابی قرار می‌داد، در چند سال اخیر طرح ارزشیابی توصیفی را به عرصه دبستان وارد کرد تا نمره را از نظام آموزشی خارج کند اما این طرح نگرانی‌هایی را برای خانوادهها به همراه داشته است.
به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبری فارس «توانا»، در سال‌های اخیر معلمان به محفوظات دانش‌آموزان نمره می‌دانند و به نوعی با ارزشیابی نمره‌ای آنها را مورد ارزیابی قرار می‌دانند.
در سال تحصیلی 82 ـ 81 طرح ارزشیابی کیفی یا طرح حذف نمره، جایگزین ارزشیابی نمره‌ای در مقطع ابتدایی شد.
ارزشیابی توصیفی، نوعی از ارزشیابی تحصیلی و تربیتی است که در آن معلم و والدین با مشارکت فعال و با استفاده از ابزار‌های مختلف به جمع‌آوری اطلاعات در زمینه تلاش‌ها، پیشرفت‌ها و موفقیت‌های دانش‌آموزان می‌پردازند. و دانش‌آموز با کلماتی مانند در حد انتظار ، نزدیک به انتظار و احتیاج به تلاش بیشتر سنجیده می‌شوند.
طی چند سال اخیر ارزشیابی توصیفی یا کیفی در برخی از مدارس پایه اول دبستان اجرا شد و امسال نیز تمامی پایه‌های اول دبستان تحت پوشش این طرح قرار گرفتند.
با اجرا شدن این طرح در مدارس دوره ابتدایی، برخی از والدین به دلیل ندادن نمره به محفوظات فرزندانشان احساس نگرانی کردند و از اینکه نمی‌دانستند فرزندانشان در چه سطحی قرار دارد از ارزشیابی توصیفی انتقاد کردند.
* اجرای طرح ارزشیابی توصیفی باعث کاهش یادگیری فرزندم شده است
سارا سلیمانی‌پور، مادر یک دانش‌آموز دوره اول ابتدایی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی باشگاه خبری فارس «توانا» می‌گوید: فرزندم پس از آمدن به منزل از نوشتن تکالیف و خواندن درس امتناع می‌کند این در حالیست که فرزند دیگرم که در پایه چهارم ابتدایی درس می‌خواند از ترس کم شدن نمره‌هایش، پس از ورود به خانه به انجام تکالیف و خواندن درس‌هایش می‌پردازد.
وی اضافه می‌کند: هر زمانی که از فرزند اول دوره ابتدایی خود درس می‌پرسم او نمی‌تواند مطالب یادگرفته شده در سر کلاس را برایم بازگو کند اما فرزند دیگرم که با ارزشیابی نمره‌ای مورد ارزیابی قرار می‌گیرد به راحتی به سئوالات من جواب می‌دهد و این امر نشانگر آن است که او درس را بهتر می‌آموزد.
سلیمانی‌پور با بیان اینکه فرزند دوره اول ابتدایی خود در ایام نوروز نمی‌توانست به راحتی به پرسش‌های پیک نوروزی خود پاسخ دهد، ادامه می‌دهد: فرزند دیگرم که در پایه چهارم ابتدایی درس می‌خواند به راحتی به اکثر سئوالات پیک نوروزی خود پاسخ می‌داد و برخی از سؤالاتی که متوجه نمی‌شد از من می‌پرسید اما فرزند کوچکم حتی نمی‌توانست سئوالات جزئی را حل کند.
وی می‌گوید: برخی اوقات فکر می‌کنم که فرزند کوچکم که در پایه اول دبستان درس می‌خواند میزان یادگیرش کاهش یافته و کمتر به سمت درس می‌رود.
* طرح ارزشیابی توصیفی موجب افت تحصیلی فرزندم در دوره راهنمایی می‌شود
فاطمه ابراهیمی مادر یک دانش‌آموز دوره دوم ابتدایی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی باشگاه خبری فارس «توانا» می‌گوید: طرح ارزشیابی توصیفی در نظام تعلیم و تربیت گنجانده شده است اما تاکنون این دستگاه از نظرات و پیشنهادات تمامی والدین دانش‌آموزان استفاده و نظرسنجی نکرده است.
وی ادامه می‌دهد: هم‌اکنون فرزندم بدون هیچ مشکلی در دوره ابتدایی درس می‌خواند و تکالیف خود را به طور نسبتاً خوبی انجام می‌دهد اما بنده از ورود فرزندم به مقطع راهنمایی می‌ترسم.
ابراهیمی بیان می‌کند: فرزندم در دوره دبستان طبق ارزشیابی توصیفی ارزیابی می‌شود اما در مقطع راهنمایی طبق ارزشیابی نمره‌ای مورد سنجش قرار می‌گیرد، ترسم از آن است که مبادا او نتواند نمره را درک و دچار مشکل درسی شود.
* خواهرم رغبتی برای درس خواندن ندارد
فائزه شعبانی دانش‌آموز دوره اول راهنمایی و خواهر یک دانش‌آموز دوره دوم ابتدایی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی باشگاه خبری فارس «توانا» می‌گوید: زمانی که بنده در دوره ابتدایی درس می‌خواندم طبق ارزشیابی نمره‌ای مورد ارزیابی قرار می‌گرفتم.
وی اضافه می‌کند: من همیشه از اینکه نمره درسم کم شود و یا در آخر سال تجدید شوم می‌ترسیدم به همین دلیل همیشه سعی می‌کردم درسم را بخوانم تا نمره قبولی را کسب کنم این در حالیست که خواهر کوچکم در پایه دوم دبستان درس می‌خواند و هیچ وقت رغبتی برای درس خواندن ندارد.
شعبانی ادامه می‌دهد: گاهی اوقات به خواهرم کمک می‌کنم تا بتواند تکالیفش را حل کند اما می‌بینم که بیشتر مطالب درسی خود را یاد نگرفته و خود یا مادرم مجبور هستیم دوباره درس را به او یاد دهیم.
* در ارزشیابی توصیفی، دانش‌آموزان کمتر دچار اضطراب می‌شوند
فاطمه قربان، معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش بیان می‌کند: طرح ارزشیابی توصیفی یکی از روش‌های نهادینه کردن نقش تربیتی است البته اگر این ارزشیابی به شیوه سنتی عمل نشود و به صورت کاملاً صحیح عملیاتی شود.
وی ادامه می‌دهد: معلم در ارزشیابی توصیفی تغییر رفتار یادگیرنده را در جریان یادگیری می‌سنجد و چون در جریان یادگیری، دانش‌آموز سنجیده می‌شود، در زمان پیشرفت درسی دانش‌آموز، بالاترین نمره برای او درج و لحاظ می‌شود.
قربان اضافه می‌کند: در ارزشیابی توصیفی، دانش‌آموزان کمتر دچار اضطراب، دل‌نگرانی، متنفر و بیزاری از درس و مدرسه می‌شوند.
معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش گفت: این معاونت با همکاری پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش و صدا و سیما در نظر دارد خانوادهها را از اجرا و اهداف ارزشیابی توصیفی در مدارس توجیه کند.
وی نگرانی والدین را در اجرای طرح ارزشیابی توصیفی بی‌دلیل دانست و اضافه می‌کند: معلمان هنوز استفاده از شیوه‌های ارزشیابی توصیفی را بلد نیستند و این امر باعث نارضایتی والدین از این طرح شده است.
قربان ادامه می‌دهد: معلم باید به ملاک‌های ارزشیابی توصیفی دانش‌آموزان توجه بسیار داشته و به شیوه‌های آن عمل کند زیرا اگر این طرح در مدارس دوره ابتدایی خوب عملیاتی شود، دانش‌آموز با ورود به مقطع راهنمایی و ارزشیابی نمره‌ای دچار مشکل نخواهد شد.
* در ارزشیابی توصیفی به تفاوت‌های فردی دانش‌آموزان توجه بسیار شده است
علیرضا رحیمی مدیرکل دفتر پیش دبستانی و آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش نیز در پاسخ به این پرسش که آیا دانش‌آموزان ابتدایی با تغییر ارزشیابی نمره‌ای به ارزشیابی توصیفی هنگام ورود به دوره راهنمایی دچار مشکل نخواهند شد، می‌گوید: برخی از خانوادهها نسبت به ارزشیابی توصیفی نگرشی سطحی دارند اما لازم است بدانند این ارزشیابی برای سنجش فرزندانشان بسیار مؤثر است.
وی اضافه می‌کند: ارزشیابی توصیفی طرح ملی بوده و قبل از اجرای سراسری آن، حدود 5 سال در کشور به صورت آزمایشی اجرا شده است و پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش و مراکز آموزش عالی بر روی آن پژوهش‌های مختلفی انجام داده است.
رحیمی با بیان اینکه نتایج پژوهش‌های طرح ارزشیابی توصیفی نشانگر آن است که اهدافی که در دوره ابتدایی به دنبالش هستیم با اجرای این طرح بهتر محقق می‌شود، ادامه می‌دهد: متأسفانه برداشت خانوادهها از درس خواندن دانش‌آموزان میزان محفوظات آنهاست اما به اینکه فرزندانشان تا چه حد مفهوم درس را پذیرفته و درک کرده‌اند توجهی ندارند.
وی با بیان اینکه برخی از والدین به توانایی فرزندان و علاقه‌مندی آنها به درس، معلم و کتاب توجهی ندارند، می‌افزاید: در ارزشیابی توصیفی به تفاوت‌های فردی دانش‌آموزان توجه بسیار شده است.
* طرح ارزشیابی توصیفی برای سلامت دانش‌آموزان مؤثر است
رحیمی ادامه می‌دهد: سالیان بسیار متمادی نظام تعلیم و تربیت دانش‌آموزان را طبق ارزیابی نمره‌ای و براساس میزان محفوضات مورد ارزیابی قرار داده است این امر باعث شده تا برخی از خانوادهها فکر کنند چون در ارزشیابی توصیفی نشانی از نمره نیست فرزندان آنها آن طور که دوست دارند درس نمی‌خوانند.
وی می‌افزاید: ارزشیابی توصیفی و عدم دادن نمره دلیل بر بی‌انگیزه کردن دانش‌آموزان نیست بلکه این طرح متناسب با ویژگی‌های روحی و روانی دانش‌آموزان، آنها را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.
رحیمی اضافه می‌کند: نظام تعلیم و تربیت طبق پژوهش‌های انجام شده به این نتیجه رسیده است که طرح ارزشیابی توصیفی مؤفق‌تر از شیوه قبلی یعنی ارزشیابی نمره‌ای است.
وی با بیان اینکه دستگاه تعلیم و تربیت به طور جدی برنامه‌های طرح ارزشیابی توصیفی را دنبال خواهد کرد و نگران کاهش سطح سواد دانش‌آموزان نیست، ادامه می‌دهد: دستگاه تعلیم و تربیت طی سال‌های آینده پژوهش‌های علمی لازم را برای میزان سطح سواد دانش‌آموزان قرار گرفته در طرح ارزشیابی را نسبت به دوره‌های قبل مورد سنجش قرار می‌دهد.
رحیمی عنوان می‌کند: این معاونت تاکنون شاهد سطح سواد دانش‌آموزان نبوده است بلکه شاهد کاهش اضطراب و استرس در بین دانش‌آموزان از خواندن و امتحان بوده است.
وی اضافه می‌کند: در ارزشیابی نمره‌ای به دانش‌آموزان استرس وارد می‌شد و سلامت روحی آنها تحت تأثیر این ارزشیابی قرار می‌گرفت اما در ارزشیابی توصیفی به سلامت روحی دانش‌آموزان توجه بسیار شده است.
* ارزشیابی توصیفی یک انقلاب خاموش در آموزش و پرورش است
مدیرکل دفتر پیش دبستانی و آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه برخی از خانوادهها از ایجاد طرح ارزشیابی توصیفی احساس رضایت داشتند و معتقد هستند که این طرح باعث کاهش اضطراب آنها نیز شده است، گفت: با توجه به نظر سنجی‌های مختلف برخی از والدین دانش‌آموزان ادعا کردند از زمانیکه از اجرای و اهداف این طرح مطلع شدند احساس رضایت می‌کنند.
وی اضافه می‌کند: در ارزشیابی نمره‌ای خانوادهها روی فرزندانشان فشار می‌آوردند که درس بخواند اما هم‌اکنون در ارزشیابی توصیفی خود دانش‌آموز با شوق و ذوق سراغ خواندن درس می‌رود.
رحیمی طرح ارزشیابی توصیفی را در نظام تعلیم و تربیت حرکتی بسیار مفید دانست و ادامه می‌دهد: این ارزشیابی یک انقلاب خاموش در آموزش و پرورش است.
وی با بیان اینکه خانوادهها نگران محفوظات دانش‌آموزان نباشند بلکه نگران رشد و تکامل همه جانبه آنها باشند، می‌افزاید: بخشی از نگرانی‌های والدین در خصوص اضطراب و تشویش آنها در چگونگی درس خواندن دانش‌آموزان است که این امر با اجرای صحیح ارزشیابی توصیفی حل خواهد شد. http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8901250838
نوشته شده توسط گروه خبری روز در پنج شنبه 89/1/26 و ساعت 10:20 صبح | نظرات دیگران()
