مجموعه تلویزیونی «آشپز باشی» به کارگردانی محمد رضا هنرمند، در شرایطی از چند ماه قبل روی آنتن تلویزیون آمد که تبلیغات خوبی از سوی صدا و سیما برای آن پخش می شد. به طوری که هم از مدت ها قبل پیش پرده آن به نمایش درآمده و هم در طول هفته به طور مکرر نمایش آن اعلام می شد. همچنین از نمای شکیل و چشم نواز و همچنین بازیگران این سریال بر می آید که هزینه بسیاری صرف تولید آن شده است.
اما با تمام این احوال، این مجموعه در مقایسه با سایر سریال ها در زمینه جذب مخاطب چندان موفق عمل نکرده است. این اتفاق در شرایطی رخ داده که سریال قبلی کارگردان این مجموعه توانسته بود رضایت عام و خاص را بر انگیزد.
«زیر تیغ» هنوز هم به عنوان یکی از خاطره انگیز ترین سریال ها در بین مردم شناخته می شود. اما چرا این مسئله پیش آمده و «آشپزباشی» آن طور که از آن انتظار می رود نتوانسته در برنامه های این روز ها و شب های رسانه ملی جایگاهی را به خودش اختصاص دهد؟ آن هم با داشتن ویژگی هایی که ذکر آن گذشت.

یک فیلم سینمایی یا تلویزیونی برای ماندگاری و تاثیرگذاری ، باید توان برقراری ارتباط با مخاطب را داشته باشد. برای نیل به این هدف علاوه بر گرد هم آوردن عناصر فنی و هنرمندانه ، بازتاب دادن زندگی واقعی مردم جامعه نیز یک اصل ضروری است. مردم با آثاری که بتوانند مانند یک آینه خود آن ها را نشان دهد و تلخی ها و زیبایی های زندگی را در آن ببینند بیشتر جذب شده و ارتباط بهتری برقرار می کنند. شاخص مهمی که «آشپزباشی» فاقد آن است.

این سریال هم مثل بسیاری دیگر از مجموعه های تلویزیونی ، زندگی طبقات فرا دست و مرفهان بی درد را دستمایه درام قرار داده است.

فضای حاکم بر این سریال با زندگی اکثریت مردم کشورمان فاصله دارد ؛ خانه های بزرگ و مبلمان شیک و گران قیمت به اضافه خودرو های مدل بالا و از همه مهم تر غذا های اشتها آوری که گاه و بی گاه تصاویر را مزین می کنند ، تشکیل دهنده فرم این مجموعه هستند.

تمرکز بر عنصر غذا در قسمت های اولیه این سریال بسیار زیاد بود . به گونه ای که گویا دغدغه اصلی سریال و آدم های آن خوردن و شکم چرانی بوده و روند سریال در پی اثبات این قضیه بود که زیر بنای همه چیز و انگیزه اساسی آدم ها از زندگی سیر کردن شکمشان است ؛ می خوریم پس هستیم!

شاید کمتر سریالی در صدا و سیما به نمایش در آمده که تا این حد دارای صحنه هایی از غذا های گوناگون است. نمایش خوردنی و غذا اگر دارای پشتوانه دراماتیک باشد و ضرورت داستان ایجاب کند مسئله برانگیز نیست . اما آنجا که این عنصر به شکل گل درشت و بیشتر جنبه تزئینی و صحنه پر کن پیدا کند، آسیب زا می شود.

به این مفهوم که از یک طرف باعث پایین آمدن سطح محتوا در یک اثر هنری از جمله همین سریال می شود. از طرف دیگر رویکرد تجمل گرایانه ای به کار می بخشد.
چنین رویکردی بر زندگی بخشی از مردم که متعلق به قشر کم درآمد جامعه اند - و از قضا اکثریت بینندگان تلویزیون نیز از همین قشر هستند- تاثیر منفی می گذارد.


یکی از مشکلات برخی از سریال ها در زمینه پرداختن به معضلات اجتماعی و خانوادگی ، توجه صرف به معلول ها و بی توجهی به علت هاست. «آشپزباشی» هم به همین مشکل مبتلاست و نتوانسته موضوع کشمشکش های زنا شویی را در بستری تحلیلگرا و آسیب شناسانه مورد توجه قرار دهد.

فراز و نشیب ها و تقابل های مطرح شده در این سریال فقط مخصوص اقشار پر درآمد است و همه مردم جامعه نمی توانند از محتوای این سریال برای زندگی خودشان بهره ببرند.

مجموعه تلویزیونی «آشپز باشی» به رغم دارا بودن برخی ویژگی های هنری خاص، اما با آنچه از رسانه ملی در مورد سریال سازی انتظار می رود فاصله دارد. چون این سریال هم از جمله آثاری است که برخلاف آرمان «اصلاح الگوی مصرف» تجمل گرایی و اسراف را دامن می زند.
یکی از شاخص هایی که از سوی مقام معظم رهبری به رسانه ملی ابلاغ شده است، فرهنگسازی علیه تجمل گرایی و بی عدالتی است.

همچنانکه به صراحت فرمودند : «در کنار دامن زدن به دغدغه عدالت اجتماعی و رسیدگی به فقرا، زندگی اشرافی و تجملاتی پوچ و بیهوده را هم تخریب کنید؛ این زندگی واقعاً در خور تخریب است. زندگی تجملاتی نباید به هیچ وجه ترویج شود؛ بلکه باید تخریب شود و نقطه ی منفی به حساب بیاید. چرا بیخود تجمل گرایی رواج پیدا کند؟ ... در مقوله ی عدالت اجتماعی فیلمها و سریالهایی ساخته می شود که غالباً خانه های مورد استفاده ی شخصیت های این فیلمها اعیانی و اشرافی است! واقعاً وضع زندگی مردم ما این طوری است؟ آیا یک زوج جوان یا یک زن و شوهر در چنین خانه هایی زندگی می کنند؟! این کار چه لزومی دارد؟ سالها قبل بعضی از سریالهایی که از سیما پخش می شد، هرچند کیفیت آنها مثل سریالهای الان نبود - عقب تر بود - لیکن فضای زندگی در آنها، متواضعانه و در یک خانه ی معمولی بود؛ آن طوری خوب است. زندگی را لزوماً نباید اعیانی و اشرافی و متجملانه معرفی کرد.»

  پرینت صفحه