حاجی‌بابایی ، رکورد زد

یازدهمین وزیر آموزش و پرورش کشور در حالی امروز از نمایندگان ملت رای اعتماد گرفت که انتظارات از وی که با رای حداکثری نمایندگان بر کرسی وزارت بزرگ‌ترین و در عین حال، پرچالش‌ترین دستگاه اجرایی کشور تکیه می‌زند، بیش از پیش است.

به گزارش ایسنا، حمیدرضا حاجی بابایی در جلسه علنی روز یکشنبه رای اعتماد در مجلس شورای اسلامی با 217 رای موافق، 33 رای مخالف و 13 رای ممتنع به عنوان یازدهمین وزیر آموزش و پرورش کشور معرفی شد.

در این بین، وزیر آموزش و پرورش دولت دهم که به گفته بسیاری کارشناسان و نمایندگان مجلس «از دل آموزش و پرورش» بیرون آمده و این دستگاه و مشکلات آن را عمیقا درک کرده است، با چالش‌هایی عمده‌ای روبروست که این چالش‌ها اگرچه دشواری‌هایی در اداره بزرگ‌ترین دستگاه اجرایی کشور به عنوان پوشش دهنده مستقیم حدود یک میلیون و 200 هزار نیروی انسانی (یک سوم کارمندان دولت) و بیش از 13 میلیون و 500 هزار دانش‌آموز و پوشش دهنده غیرمستقیم بیش از نیمی از جمعیت ایران ایجاد می‌کند، اما قطعا آشنایی وزیر آموزش و پرورش جدید با ماهیت آموزش و پرورش به مواجهه مطلوب با این چالش‌ها کمک خواهد کرد.

چالش‌هایی که به گفته برخی کارشناسان و وزاری سابق آموزش و پرورش، فقدان ثبات مدیریت در این وزارتخانه، از مهم‌ترین آن‌هاست که آسیب‌های زیادی را به فرهنگیان به عنوان بیش از یک سوم کارمندان دولت و دانش‌آموزان تحمیل کرده است، تا آنجا که به گفته فرشیدی ـ اولین وزیر آموزش و پرورش دولت نهم و نهمین وزیر آموزش و پرورش کشور ـ این دستگاه تا جایی دچاز تزلزل مدیریتی است که میانگین مدیریت وزرا صرف «دو سال و اندی» است!

علاوه بر فقدان ثبات مدیریت در آموزش و پرورش، آسیب‌های دیگری نیز از جمله «کسری اعتبارات به عنوان قدیمی‌ترین مشکل این وزارتخانه» که همه 10 وزیر سابق آموزش و پرورش بارها در مورد این چالش مهم داد سخن داده‌اند، «برخوردار نبودن آموزش و پرورش از جایگاه ویژه در دولت به رغم این که حدود نیمی از کارمندان دولت را در خود جای داده است و تعلق تنها یک رای در دولت به آموزش و پرورش در حالی که بیش از یک سوم کارکنان دولت را در خود جای داده است» به عنوان چالشی که مورد انتقاد بسیاری از وزرای پیشین آموزش و پرورش بوده و «عقب‌ماندگی علمی آموزش و پرورش از چشم‌انداز 20 ساله کشور و ضعف آموزش و پرورش در مجهز شدن به علم روز و در نتیجه ضرورت تحول بنیادین و ریشه‌ای در این وزارتخانه»، به عنوان دیگر چالش‌های مهم کنونی نهاد عظیم آموزش و پرورش عنوان می‌شود که باید مورد توجه یازدهمین وزیر آموزش و پرورش کشور قرار گیرد.

در عین حال برخی موارد دیگر نیز به عنوان مشکلات کنونی آموزش و پرورش در کانون توجه کارشناسان و وزرای سابق آموزش و پرورش قرار گرفته که از آن جمله می‌توان به «وجود موازی‌کاری‌ها و ریخت و پاش‌های فراوان در این وزارتخانه عظیم از جمله وجود سازمان‌هایی با ساختار موازی که بودجه‌های کلان می‌بلعند و عملا دستاوردی حاصل نمی‌کنند»، اشاره کرد.

در مقابل این مشکلات و مسایلی که وزارت آموزش و پرورش با آن دست به گریبان است، حاجی‌بابایی ـ وزیر جدید آموزش و پرورش ـ در جلسه امروز مجلس در دفاع از برنامه‌های خود به عنوان وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش، ایجاد پیوند عمیق بین تعلیم و تربیت رسمی و غیررسمی، در کانون توجه قرار دادن فرهنگیان در دولت و مجلس و ایجاد نظام عادلانه معیشت را از خواسته‌های حقیقی فرهنگیان عنوان کرد.

وی گفت که آموزش و پرورش اسناد فرادستی دارد که باید در چارچوب آن برنامه‌ریزی‌ها صورت گیرد. اصل و اساس برنامه‌های آموزش و پرورش براساس احکام اسلام و آموزه‌های دینی است. البته در این میدان بزرگ رهنمودهای امام راحل، ‌مقام معظم رهبری، قانون اساسی جمهوری اسلامی، سند چشم انداز، ‌قانون برنامه پنج ‌ساله پنجم، ‌مصوبات مجلس،‌قانون مدیریت خدمات کشوری، سیاست‌های کلی آموزش و پرورش که در مجمع تشخیص در حال بررسی است و کار مفید کارشناسان نظام تعلیم و تربیت در رابطه با سند ملی آموزش و پرورش به عنوان منابعی ارزشمند پیش‌روی ماست.

وی افزود: آنچه در آموزش و پرورش به عنوان اهداف بنیادین باید مورد توجه قرار گیرد و در راستای آن تلاش شود تقویت و تحکیم مبانی معنوی، روحیه‌ی اتکا به خدا، اعتماد به نفس دانش‌آموزان و رشد فضیلت‌های اخلاقی و عقلانی آن‌هاست.

حاجی‌بابایی عنوان کرد: حفظ استقلال آموزش و پرورش باید بر اساس اولویت‌های برنامه توسعه‌ کشور انجام شود. همچنین شناسایی استعدادها و تقویت روحیه پژوهش نیز از دیگر اهداف بنیادین نظام آموزش و پرورش است. آموزش عمومی و نیمه تخصصی با عنایت ویژه به علوم انسانی و تعلیم مهارت‌های کاربردی از مسائل مهم و در حیطه‌ ماموریت‌های آموزش و پرورش است.

وزیر جدید آموزش و پرورش در ادامه در رابطه با راهبردهای اساسی در آموزش و پرورش یادآور شد: اسناد ملی آموزش و پرورش با تمام ریزه‌کاری‌ها پیش‌روی ماست، لذا راهبردهای اساسی پیش‌روی ما ‌تحول در نظام آموزش و پرورش با هدف ارتقای کیفی آن در سه حوزه دانش، ‌مهارت و تربیت است. افزایش سلامت روحی و جسمی دانش‌آموزان نیز از محوری‌ترین برنامه‌های پیش‌روی من و همکارانمان خواهد بود.

وی افزود: اصلاح نظام جذب، نگهداشت و توسعه‌ منابع انسانی از دیگر نکات مورد توجه خواهد بود. نیروی انسانی نقش اساسی و کلیدی را ایفا می‌کند و در تمام دنیا محور تکنولوژی آموزشی معلم است.

حاجی‌بابایی همچنین توسعه‌ عدالت در نظام آموزش و پرورش، ‌ترویج مشارکت فراگیر، بازآفرینی مرجعیت معلم، بهبود جایگاه حرفه‌ای و ارتقای منزلت اجتماعی را از مهم‌ترین سیاست‌های آموزش و پرورش عنوان کرد و افزود: جایگاه معلم، ‌معیشت معلم و رابطه‌ معلم با دانش‌آموز از مسائل مهمی است که در این بند جای داده شده است. توسعه و به روز کردن آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، بهبود تشکیلات، ‌اصلاح قوانین و حرکت به سوی مدیریت نیمه‌ متمرکز نیز از اهداف بلندی است که باید به آن توجه شود.

وزیر جدید آموزش و پرورش همچنین برنامه‌های عملیاتی جهت تحقق راهبردهای مورد نظر خود را این گونه تشریح کرد: بازنگری در محتوای کتب درسی، ‌توجه به توانمندی‌های اخلاقی و اجتماعی دانش‌آموزان، ایجاد فضای خلاقیت، پرورش و ارتقای مهارت‌های درون‌مدرسه‌ای و برون‌مدرسه‌ای، ‌جهت دادن به مواد درسی، تصویب نهایی فلسفه‌ آموزش و پرورش، ‌جذب نیروی انسانی با تاکید بر توانمندی‌های اخلاقی، نخبه‌گزینی و سامان‌دهی مراکز تربیت معلم، فراهم کردن تسهیلات و شرایط لازم برای ارتقای سطح علمی معلمان، بهبود وضع معیشت فرهنگیان، حمایت از نخبگان علمی، ‌تخصیص بهینه‌ امکانات با اولویت مناطق محروم، ایجاد بستر مناسب جهت اجرای قوانین و توسعه‌ مشارکت‌های مردمی، اصلاح ساختار تشکیلات و مدیریت با همکاری نمایندگان و صاحب‌نظران، نوسازی در تدوین برنامه‌هایی در جهت ارتقای کیفیت، ‌تقویت معاونت پرورشی جهت رشد باورهای دینی و ایجاد و توسعه‌ کارآمد هسته‌های مشاوره.

وی خطاب به نمایندگان مجلس تصریح کرد: امروز برای من روز سخت و دشواری است و این روزها از جهات گوناگون برای من حساس است دو کفه‌ی ترازو پیش روی من است در یک کفه آن نگرانی‌هایی از قبیل پرمشکل بودن آموزش و پرورش، ‌مشکلات ساختاری، تصویب بودجه، ساماندهی فضای آموزشی و ده‌ها مشکل دیگر که مدیران، فرهنگیان و به ویژه نمایندگان از آن اطلاع دارند قرار دارد. ضمن این که در کنار تمام این سختی‌ها و مشکلات ده‌ها دلیل و استدلال عقلی وجود دارد که نباید از جایگاه پرسشگری به جایگاه پاسخ‌گویی رفت و یا نباید به جایگاهی رفت که امکانات آن با خواسته‌ها توازنی ندارد.

حاجی‌بابایی خاطرنشان کرد: در این کفه همچنین لزوم اعمال مدیریت، بالا بردن جایگاه آموزش و پرورش، مدیریت منسجم و لایق روی هم انباشته می‌شود و آن را سنگین می‌کند، اما در برابر همه این‌ها پشتوانه قابل اعتماد کفه دیگر ترازو را به سمت قبول مسوولیت سنگین می‌کند. در این کفه اعتماد ریاست جمهوری، استقبال بی‌شائبه‌ نمایندگان، ابراز رضایت فرهنگیان، اعلام پشتیبانی دلسوزان نظام و حمایت‌های همه جانبه در کنار دغدغه‌ 30 ‌ساله فرهنگیان نیز قرار دارد.

وزیر جدید آموزش و پرورش انتظار ایجاد پیوند عمیق بین تعلیم و تربیت رسمی و غیررسمی، در کانون توجه قرار دادن فرهنگیان در دولت و مجلس و ایجاد نظام عادلانه‌ معیشت را از خواسته‌های حقیقی فرهنگیان عنوان کرد و گفت: اکنون که در آستانه‌ رای اعتماد شما نمایندگان قرار گرفته‌ام و رای شما این مسوولیت بزرگ را برای من به همراه معلمان فرهیخته برای خدمت به مردم بی‌نظیر ما تایید می‌کند، رای شما به من رای خدمت‌گذاری به نظام تعلیم و تربیت خواهد بود که سعادت‌ها و شقاوت‌ها مربوط به نوع نگاه و اهمیت به آن‌هاست.

با توجه به برنامه‌های ارائه شده از سوی حاجی‌بابایی که حل مشکلات آموزش و پرورش را دنبال می‌کند، باید منتظر ماند که تا زمان تحویل وزارتخانه از سوی جای‌بابایی به وزیر بعدی تا چه حد از مشکلات عمیق وزارتخانه حل و فصل شده و چه میزان از برنامه‌های یازدهمین وزیر آموزش و پرورش بعد از انقلاب ایران که بیشترین رای اعتماد نمایندگان مجلس را نیز بین وزرای قبلی از آن خود کرده، محقق شده است.