توافق سرنوشتساز؛ مبادله 1200 کیلوگرم اورانیوم در ترکیه
گروه سیاسی- بیش از 7 ماه پس از آنکه تیم مذاکره کننده ایران به وین رفت تا در جریان مذاکرات سه روزه‌ای با محوریت آژانس با طرف‌های درخواست کننده برای تبادل سوخت به نتیجه برسد، سرانجام ماجرا به تهران ختم شد و رؤسای جمهور ایران و برزیل و نخست‌وزیر ترکیه به توافقی سرنوشتساز دست یافتند.
پس از مذاکرات وین که علاوه بر آژانس، نمایندگان روسیه، فرانسه و امریکا نیز به‌عنوان طرف‌های مذاکره با ایران حاضر بودند، رسانه‌ها و مقامات غربی اقدام به تدارک دور جدیدی از جنگ روانی کردند که بر مبنای آن ادعا شد ایران به‌دنبال وقت‌کشی و به پیشنهاد مبادله پاسخ منفی داده است. در مقابل این اظهارات علی اصغر سلطانیه نماینده ایران در آژانس که مسئول تیم مذاکره کننده وین نیز بود تأکید کرد ایران با توجه به ملاحظات فنی و اقتصادی خود حاضر به ادامه مذاکرات است.
با این حال، طرف غربی که تصور می‌کرد ایران به دلیل رو به پایان بودن ذخیره اورانیوم رآکتور تهران حاضر است تمام شروط را بپذیرد تلاش کرد از این اهرم فشار سوءاستفاده کند اما تأکید رئیس‌جمهور درخصوص آغاز غنی‌سازی 20 درصد و دعوت از نمایندگان آژانس به ایران برای نظارت بر این فرآیند در دهه فجر، محاسبات طرف مقابل را برهم زد، به طوری که پس از تأیید آغاز غنی‌سازی 20 درصد در ایران که حاصل هر ماه فعالیت آن در مقیاس فعلی، دست کم یک و نیم کیلوگرم اورانیوم 20 درصد بود، موجب شد طرف مقابل بار دیگر به ابزار تهدید بر اساس تحریم متوسل شد.
در این شرایط مخالفت چین با اعمال دور جدید تحریم‌ها، استقبال سرد آلمان و مخالفت برزیل و ترکیه به‌عنوان دو عضو غیر دائم شورای امنیت شرایط را به‌گونه‌ای پیش برد که حتی برخی مقامات امریکایی ناامید از اعمال تحریم‌های مؤثر در شورای امنیت، به‌دنبال گزنیه تحریم‌های یکجانبه باشند.
اما سفر سال گذشته دکتر احمدی‌نژاد به برزیل که اولین سفر یک رئیس‌جمهور از ایران پس از انقلاب اسلامی به این کشور بود، تحولات جدیدی را رقم زد، به طوری که پس از این سفر و در آستانه سفر رئیس‌جمهور برزیل به ایران خبری منتشر شد مبنی بر اینکه احمدی‌نژاد و داسیلوا با یکدیگر تلفنی گفتوگو کرده و موافقت اصولی ایران با پیشنهاد برزیل اعلام شده است.
مجموعه این تحولات سرانجام امروز به ایستگاه تهران رسید تا در یک توافق سه‌جانبه محل تبادل سوخت ترکیه و با نظارت ایران و آژانس اعلام شود. توافقی که احمدی‌نژاد پس از انجام آن به نشانه پیروزی دست خود را بالا برد.
منوچهر متکی وزیر امور خارجه کشورمان نیز سپس در نشست خبری مشترک با وزرای خارجه برزیل و ترکیه حاضر شد و با اشاره به توافقنامه صورت گرفته بین ایران، ترکیه و برزیل در خصوص تامین سوخت رآکتور تهران، مفاد این توافقنامه را قرائت کرد که به شرح ذیل است:
1-ما بر معاهده عدم گسترش سلاح‌های هستهای، مواد مرتبط و حقوق تمامی اعضای ان پی تی از جمله جمهوری اسلامی ایران در پیشرفت، تحقیق و همچنین چرخه سوخت را مورد تاکید قرار می‌دهیم.
2-اعتقاد راسخ خود در این مسئله را عنوان می‌کنیم که در فضای مثبت سازنده و غیر تقابلی دوری از همکاری و تعاملات آغاز شود.
3-معتقدیم تبادل سوخت هستهای برای شروع همکاری در عرصه‌های مختلف خصوصا همکاری صلح‌آمیز تحقق می‌یابد.
4 - تبادل سوخت هستهای حرکتی سازنده، رو به جلو و نقطه شروعی برای همکاری بین ملت‌ها است؛ چنین حرکتی باید به همکاری مثبت و صلح‌آمیز هستهای منجر شود و از هرگونه تقابل از جمله بیانات و رفتار تهدید‌آمیز که به حقوق جمهوری اسلامی ایران لطمه می‌زند، اجتناب گردد و همکاری هستهای جایگزین آن شود.
5-در راستای اجرای مواد فوق، ایران با به امانت گذاشتن 1200 کیلوگرم اورانیوم کمتر غنی شده در خاک ترکیه موافقت می‌کند و این مواد در مالکیت ایران در ترکیه خواهد بود و ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امکان نظارت در آن را دارند.
6-ایران موافقت خود را در مورد مواد فوق به آژانس انرژی اتمی ظرف 7 روز اعلام می‌کند و متناسب با درخواست گروه وین متشکل از فرانسه، روسیه و آمریکا و آژانس جزئیات بیشتر تبادل سوخت از طریق توافقنامه قطعی و ترتیبات مربوط به توافقات ایران و گروه وین که در آن گروه وین نیز خود را متعهد به تحویل 120 کیلوگرم سوخت مورد نیاز رآکتور تهران می‌داند، شرح داده می‌شود.
7-از زمانی که گروه وین توافق خود را اعلام کرد، طرفین خود را ملتزم به اجرای مفاقد ماده 6 اعلام می‌کند و ایران نیز موافقت خود را با ارسال 1200 کیلوگرم "leu " ظرف یک سال اعلام کرده و گروه وین نیز متعهد می‌شود 120 کیلوگرم را به ایران تحویل دهد.
8-در صورتی که مفاد این موافقتامه مورد توجه قرار نگیرد، حسب درخواست ایران، ترکیه "leu " را به ایران برگشت می‌دهد.
9-ترکیه و برزیل برای شروع گفت و گوی گروه 1+5 در هر مکان از جمله ترکیه و برزیل حول نگرانی‌های مشترک استقبال می‌کند.
10-ترکیه و برزیل از رویکرد سازنده ایران در پیگیری حقوق و پایبندی به معاهده ان پی تی قدردانی کرده و ایران نیز از اقدامات کشورهای دوست در این راستا و حمایت آنها تشکر می‌کند.
در عین حال سخنگوی وزارت خارجه ایران شرط اصلی انجام مبادله را امضای موافقت‌نامه با گروه وین دانست.
رامین مهمانپرست سخنگوی وزارت خارجه کشورمان پس از امضای موافقت‌نامه توسط ایران، برزیل و ترکیه در مورد مسیری که به مبادله سوخت منتهی می‌شود، در جمع خبرنگاران گفت: ما این موافقت‌نامه را امضا کرده و آمادگی خود را برای مبادله سوخت اعلام کردیم. ظرف یک هفته از امروز که موافقت‌نامه بین ما، ترکیه و برزیل به امضا رسید ما این آمادگی برای مبادله را رسما به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام می‌کنیم و زمانی گروه وین شامل آژانس، آمریکا، فرانسه و روسیه رسما آمادگی خود را برای مبادله اعلام کنند، بحث کارشناسی ما با آنها شروع می‌شود تا جزئیات موافقت‌نامه برای مبادله را به امضا برسانیم.
وی افزود: در صورتی که موافقت‌نامه بین ایران و گروه وین به امضا برسد ظرف یک ماه سوخت 3.5 درصد را به ترکیه ارسال می‌کنیم تا با نظارت آژانس و ایران این سوخت در آنجا نگهداری شود.
مهمانپرست ادامه داد: براساس موافقتنامهای که بین ما و گروه وین به عمل می‌آید که جزئیات آن معلوم خواهد شد، سوخت 20 درصد را دریافت خواهیم کرد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا کشور تحویل دهنده سوخت روسیه خواهد بود؟ اظهار داشت: این موارد جزئیاتی است که قرار است در موافقت‌نامه بین ما و گروه وین به نتیجه برسد.
سخنگوی وزارت خارجه یادآور شد: جزئیات فنی در مورد دریافت سوخت و موارد دیگر، بحث‌هایی است که بین ما و گروه وین به امضا خواهد رسید.
خبرنگار فارس از مهمانپرست پرسید در صورتی که که توافقی بین ایران و گروه وین صورت نگیرد، ایران چه اقدامی را انجام خواهد داد؟ که وی اظهار داشت: در بیانیه‌ای که امروز در حاشیه اجلاس ایران بین ایران، ترکیه و برزیل به امضا رسید ذکر شده که اگر این توافق به عمل نرسد و یا آنها (گروه وین) اعلام آمادگی نکنند یا به شکلی از انجام مبادله سوخت سرباز بزنند، سوختی که اگر قرار باشد ما به ترکیه بفرستیم آن را برمی‌گردانیم و یا اصلا اقدام نمی‌کنیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه، شرط اصلی انجام مبادله را موافقتنامهای دانست که با گروه وین امضا خواهد شد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا تولید سوخت 20 درصد در داخل کشور متوقف خواهد شد؟ اظهار داشت: هیچ فعالیت هستهای در کشور ما متوقف نخواهد شد.
مهمانپرست همچنین گفت که نشست سه جانبه‌ای نیز بین وزاری خارجه ایران، برزیل و ترکیه عصر دیروز برگزار شده است.
همچنین رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: امضای توافقنامه تبادل سوخت با ترکیه و برزیل حجت را برای مردم ما و مردم دنیا تمام کرد زیرا ایران با حسن نیت و در راستای شفاف سازی، آنچه مستلزم صلح، ثبات و حفظ انسجام ان.پی.تی. بود را انجام داده است.
علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان امروز در حاشیه چهاردهمین اجلاس سران گروه 15 در تهران و پس از امضای توافقنامه بین ایران، ترکیه و برزیل در خصوص تبادل سوخت مورد نیاز رآکتور تحقیقاتی تهران در جمع خبرنگاران اظهار داشت: امروز روزی تاریخی است زیرا شاید برای اولین بار باشد که کشورهای در حال توسعه توانسته‌اند از جایگاه بین‌المللی خود استفاده کرده و برای اولین بار قدرت نمایی کنند و حرف حق خودشان را به گوش جهانیان برسانند.
وی افزود: این بار سه کشور ایران، ترکیه و برزیل توانستند با هماهنگی و همفکری، یک کلام و بیان حقی را به گوش جهانیان برسانند و امروز در حمایت از ایران بیانیه‌ای صادر شد که حق ایران را در استفاده صلح‌آمیز از انرژی هستهای به خصوص غنی‌سازی اورانیوم به رسمیت شناختند.
رئیس سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: بر اساس معاهده NPT، غنی سازی و استفاده صلح‌آمیز از انرژی هستهای حق ماست. امروز به طور روشن این موضوع از سوی برزیل و ترکیه اذعان شد و این حق را به رسمیت شناختند.
وی با بیان اینکه 9 ماه از تقاضای ایران برای تأمین سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران که به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارسال کرده بود می‌گذرد، اظهار داشت: همه شاهدند که برای سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران که یک امر تجاری و ساده است که چه شرایط خاصی را پیش روی ما گذاشتند ولی ما برای چندمین بار حسن نیت، تفاهم و همکاری بیش از حد خودمان را اعلام کردیم و پذیرفتیم که تبادل سوخت انجام شود.
صالحی گفت: موردی که آنها خیلی بر آن اصرار کردند این بود که باید سوخت اولیه ایران در کشور دیگری تودیع می‌شد که این نیز مورد پذیرش قرار گرفت و قرار شد جزئیات تبادل سوخت براساس موافقتنامهای که بعداً بین ایران و گروه وین به امضا خواهد رسید، روشن شود. ما برای تودیع سوخت در ترکیه اعلام آمادگی کردیم و تنها بهانه آنها به این صورت رفع می‌شود ولی به نظر ما اینها همه بهانه بوده است و یقیناً از این به بعد آنها به دنبال بهانه‌جویی‌هایی دیگری خواهند بود.
صالحی تصریح کرد: این بار برای مردم ما و تمام دنیا حجت تمام شد که ایران با حسن نیت و در راستای شفاف‌سازی و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و جامعه بین‌المللی هر آنچه که مستلزم صلح، ثبات و حفظ انسجام معاهده NPT بود، انجام داد.
صالحی افزود: امروز یک روزی تاریخی و به یادماندنی است و من این دستاورد بزرگ را به مقام معظم رهبری، ملت و رئیس جمهور کشورمان تبریک می‌گویم.
منبع ما : http://rajanews.com/detail.asp?lang_id=&id=50402
نوشته شده توسط گروه خبری روز در دوشنبه 89/2/27 و ساعت 1:25 عصر |
نظرات دیگران()
